De Ultieme Bitcoin Gids [2021]

Bitcoin is een van de belangrijkste uitvindingen in onze geschiedenis. Het past in het rijtje van penicilline, de verbrandingsmotor, het internet en de smartphone. Deze innovaties maakten ons gezonder, mobieler, slimmer en brachten ons dichter bij elkaar. Wat Bitcoin zo waardevol maakt, is dat het de eerste eerlijke en digitale vorm van geld is. Geld is als het bloed van het functioneren van ons globale lichaam, en sinds 2009 hebben we hier een superieure vorm van. 

De technologie is zo goed dat het zonder managers, marketeers of investeerders inmiddels meer waard is dan PayPal, Netflix en de Noorse kroon. Ondertussen hebben de meeste mensen wel van Bitcoin gehoord via de media of via die ene cryptofanaat in de familie of vriendengroep, maar is het voor de meesten nog steeds onduidelijk hoe een stukje software zoveel waard kan zijn. 

Wat is Bitcoin nou precies, waar komt het vandaan, hoe werkt het en waarom is het zo waardevol? Daar gaan we in deze complete gids uitgebreid naar kijken! 

Wat is Bitcoin?

Bitcoin is de eerste werkende vorm van volledig digitaal geld. In tegenstelling tot de munteenheden die wij dagelijks gebruiken heeft Bitcoin geen banken nodig. Het hele systeem draait op een globaal netwerk van computers en gebruikers. 
Bitcoin bestaat uit twee onderdelen, de digitale munt bitcoin, die met een kleine letter wordt aangegeven, en het Bitcoin protocol, wat het onderliggende betalingssysteem is en met een hoofdletter wordt geschreven. 

De bitcoin munten kunnen altijd overal naar toe worden gestuurd en worden ontvangen. Hier heb je enkel een app op je smartphone of computer voor nodig. Ook kun je ze veilig en direct in eigen bezit hebben. Bitcoins worden door complexe cryptografie veilig gehouden, waardoor ze ook wel eens cryptovaluta, of cryptocurrencies worden genoemd. 

Bovendien zijn bitcoins zeer schaars, wat ze zo waardevol maakt. In totaal kunnen er maar 21 miljoen bitcoins in de omloop zijn, waarvan er 18,5 miljoen al op de markt zijn. De rest wordt in de komende 100 jaar uitgegeven aan de mensen die het Bitcoin netwerk veilig houden. 

Zij houden dit veilig door allemaal het Bitcoin protocol te volgen. Het Bitcoin protocol is een stukje software die de regels van Bitcoin uitstippelt en door tienduizenden mensen via hun computers precies op dezelfde manier wordt uitgevoerd. Het belangrijkste onderdeel hiervan is de Bitcoin blockchain. Dit is een gedeeld grootboek van alle bitcoin transacties die ooit hebben plaatsgevonden en waar nieuwe transacties constant aan worden toegevoegd. 

Iedere gebruiker heeft een identieke kopie van de Bitcoin blockchain waardoor men elkaar kan vertrouwen. En als iemand probeert vals te spelen, kan het hele netwerk dit zien en voorkomen. Geen enkele partij kan het Bitcoin systeem dus naar zijn hand zetten. Hierdoor kunnen gebruikers veilig bitcoin transacties uitvoeren, het betalingssysteem vertrouwen, en er zeker van zijn dat bitcoin schaars in. 

Het is altijd ontzettend moeilijk geweest om iets wat digitaal is te beschermen. Digitale documenten zijn immers eenvoudig te kopiëren. Dit is het probleem wat Bitcoin heeft opgelost zonder een tussenpartij te gebruiken, in plaats daarvan maken ze dus gebruik van een heel netwerk van gebruikers van over de hele wereld. Het is inmiddels al meer dan 10 jaar veilig gebleken en aangezien Bitcoin blijft groeien wordt het alleen maar veiliger. 

Hoe Bitcoin precies werkt, daar gaan we straks dieper op in. Maar eerst is het belangrijk om te weten waar Bitcoin nou precies vandaan komt. 

Noodzaak is de moeder van de uitvinding 

Mid 2007 kwamen de eerste signalen naar boven dat er iets flink mis was in de globale financiële sector. Er was een gigantische bubbel in de Amerikaanse huizenmarkt ontstaan waar banken van over de hele wereld gretig op in waren gestapt. De huizenprijzen leken niet omlaag te kunnen. Iedereen wou zijn graantje meepikken en deze hebzucht leidde tot meer risico, iets wat lange tijd goed ging. 

Meer hebzucht leidde tot steeds riskantere investeringen die als relatief veilig verkocht werden aan het globale netwerk van financiële instellingen. De bubbel werd groter en groter, totdat het allemaal als een kaartenhuis in elkaar stortte met een gigantische globale financiële meltdown en de kredietcrisis van 2008 als gevolg. 

Miljoenen mensen verloren hun huis, baan, spaargeld, investeringen en het vertrouwen in de financiële sector. Maar in plaats van de burger te redden, lag de focus van overheden op het redden van de schuldige partijen, de banken zelf. Er werden amper daders aangewezen en in plaats van direct de burger te redden, besloten overheden en centrale banken de aanstichters uit de brand te helpen met enorme bailouts. De banken waren immers “too big to fail”. 

Een duidelijke boodschap kwam boven water; bankiers kunnen wegkomen met onverantwoordelijk veel, en illegaal, risico nemen terwijl de burger betaalt via belasting en de ontwaarding van geld. 

Maar ergens diep in cyberspace zette deze ongekende hebzucht en corruptie een uitvinding in gang waarvan we de impact nog steeds niet helemaal kunnen bevatten. Bitcoin was een feit. 

De geboorte van Bitcoin

Op 31 oktober 2008 werd de Bitcoin Whitepaper met de titel “Bitcoin: A peer-to-peer Electronic Cash System” online gezet. Dit document werd gepubliceerd onder het pseudoniem Satoshi Nakamoto. 12 jaar na de publicatie is het nog steeds onbekend wie Satoshi Nakamoto nou precies is, of zijn. 

Uiteraard is er door de jaren heen veel gespeculeerd over wie Satoshi zou kunnen zijn. De computer wetenschappers en ondernemers Hal Finney en Nick Szabo waren betrokken bij eerdere pogingen om een digitale vorm van geld te creëren, maar lijken niet de oprichters van Bitcoin te zijn. In 2014 werd een van nietswetende man uit Californië, Dorian Nakamoto aangewezen als de schepper, maar hier bleek niets van te kloppen. Een jaar later klapte Craig Wright uit de school met het nieuws dat hij Bitcoin in het leven zou hebben geroepen, maar het is inmiddels duidelijk geworden dat hij een fraudeur is. 

Het lijkt erop dat we er nooit echt achter zullen komen wie Bitcoin is begonnen, en dat is misschien ook wel beter zo. Bitcoin is een decentraal systeem, en een oprichter zou een centraal punt zijn waar de media, oplichters en autoriteiten zich op kunnen richten. Door van het toneel te verschijnen heeft Satoshi zijn creatie echt decentraal weten te houden. 

De Bitcoin whitepaper introduceerde een protocol voor een nieuw betalingssysteem en een digitale geldvorm. Het revolutionaire van het Bitcoin protocol is dat er geen centrale partij zoals een overheid of een bank nodig is om de digitale valuta te laten werken. In plaats daarvan wordt Bitcoin veilig en draaiende gehouden door een netwerk van gebruikers, oftewel decentraal. 

Hierdoor kan geen enkele partij het naar zijn hand zetten, transacties tegenhouden of meer bitcoins creëren. Ook zijn de transacties direct van persoon tot persoon, zonder tussenpartij. De regels staan in het software protocol en deze worden uitgevoerd door een alsmaar groeiende groep van deelnemers. 

Hiermee staat het Bitcoin systeem haaks op ons monetaire systeem, waarin alle geldzaken via banken geregeld moeten worden en er geen limiet is aan het nieuwe geld dat bijgedrukt kan worden. 

Dit contrast was ook precies de bedoeling van Satoshi Nakamoto. Op 3 januari 2009 ging het Bitcoin protocol officieel live toen het allereerste blok, de zogeheten “genesis block”, van de Bitcoin blockchain werd aangemaakt. In dit blok liet de oprichter het volgende bericht achter. 

de eerste bitcoin block

Dit blok is en zal altijd onderdeel blijven van de Bitcoin blockchain en was het begin van ‘s werelds eerste cryptocurrency. 

Hoe werkt Bitcoin? 

Bitcoin is de eerste werkende vorm van digitaal geld. Alhoewel er al jaren ideeën waren over hoe een digitale valuta zou kunnen werken, is dit nooit succesvol in de praktijk gebracht. Wel waren er verschillende pogingen.

Indrukwekkende voorgangers van Bitcoin waren Hashcash, Bitgold and Digicash. Deze projecten waren ontzettend belangrijk voor de ontwikkeling van Bitcoin, zowel vanwege de technologische innovaties op gebieden zoals digitale cryptografie en netwerk design die ze mogelijk maakten als de tekortkomingen die uiteindelijk tot hun ondergang leidden. 

Welke problemen lost Bitcoin op?

De twee problemen die voorheen onoplosbaar leken, waren dat van digitale schaarste en centralisatie. 

Digitale schaarste betekent dat een digitaal bestand niet gekopieerd kan worden. In cyberspace is dit ongelofelijk moeilijk aangezien digitale bestanden ontzettend gemakkelijk te kopiëren zijn, denk maar aan de schattige foto’s van de kat van je buurman. Dat is dodelijk voor een vorm van geld. Als het eenvoudig nagemaakt kan worden, kan niemand het geld en de waarde ervan vertrouwen. Je wilt er immers zeker van zijn dat geld maar één keer uitgegeven kan worden. 

Voordat Bitcoin en blockchain ten tonele verschenen, kon dit probleem alleen worden opgelost door een tussenpartij. Bedrijven zoals PayPal en traditionele banken zorgen ervoor dat wanneer iemand geld van A naar B stuurt, dit bedrag ook van de rekening van A wordt afgehaald en op de rekening van B terecht komt. 

centralisatie versus decentralisatie

Dit brengt ons bij het tweede probleem, centralisatie. Voorheen was voor iedere transactie een tussenpartij nodig. Dat geeft de betreffende organisatie veel macht. Zo kunnen zij personen en transacties blokkeren, hoge transactiekosten in rekening brengen of persoonlijke gegevens doorspelen aan geïnteresseerde partijen, zonder jouw toestemming. We hebben dus steeds minder privacy door centralisatie, met alle surveillance praktijken van dien. 

Ook kunnen centrale banken, vaak samen met de overheid, nieuw geld bijdrukken. Wij moeten vertrouwen dat dit goed gaat, maar kunnen er zeker van zijn dat dit ons spaargeld steeds minder waard maakt. 

Het Bitcoin protocol heeft deze twee problemen opgelost en daarmee voor eens en voor altijd onze perceptie van geld veranderd. 

Hoe lost het Bitcoin protocol deze op?

Het Bitcoin protocol is een bundel van regels die het systeem voor de digitale vorm van geld omschrijven. Deze regels zijn vastgelegd in software die het digitale Bitcoin protocol vormt. Het protocol is open source, wat betekent dat iedereen dit kan inzien en kan gebruiken.

Iedere deelnemer aan het Bitcoin netwerk gebruikt hetzelfde protocol, en volgt dus precies dezelfde regels. De belangrijkste regels leggen we hieronder uitgebreid uit. Zonder deelnemers zou Bitcoin niet kunnen functioneren en hoe meer deelnemers, hoe beter de cryptocurrency wordt. Dit wordt dan ook bedoelt met decentralisatie; in plaats van een enkele partij zorgt iedere deelnemer ervoor dat het systeem werkt. Echter is het systeem van geen enkele partij afhankelijk. Er kunnen duizenden gebruikers wegvallen, en toch zou Bitcoin vrolijk door blijven gaan. 

De basis: jouw eerste bitcoins 

Je kunt bitcoins kopen op crypto beurzen, ook wel crypto exchanges genoemd. Via deze beurzen kan je bitcoin van andere gebruikers kopen met traditionele valuta’s zoals euro’s en dollars.

Hier vind je een overzicht van de beste Bitcoin exchanges. 

Het revolutionaire van Bitcoin is dat je zelf direct in het bezit kunt zijn van jouw bitcoins, zonder een tussenpartij zoals een bank. Als je jouw bitcoins op een cryptobeurs laat staan, gebruik je alsnog een tussenpartij voor het het bewaren van jouw digitale vermogen. Wil je echt zelf controle over jouw bitcoins, dan heb je een Bitcoin wallet nodig. 

Een Bitcoin wallet is een programma die je gebruikt voor het beheren van jouw bitcoins. Dit kan zowel op je smartphone, je laptop als op een gespecialiseerde USB stick, een hardware wallet. Deze wallet bestaat uit twee zogeheten adressen: een public en een private key.

bitcoin public key private key

De public key is jouw bankrekening en de private key is jouw pincode. De eerste kun je de rustig aan anderen geven terwijl je de private key echt privé moet houden en nooit kwijt mag raken. 

Hier vind je uitgebreide uitleg en een overzicht van de beste Bitcoin wallets. 

Nu begint de diepe duik in de technologie achter Bitcoin. Hoe verplaatst een bitcoin zich van A naar B? Of in ons voorbeeld, hoe werkt de transactie van een crypto exchange naar jouw persoonlijke wallet? 

Om bitcoins rond te kunnen sturen heb je de public key van de ontvangende partij nodig. Net zoals je een rekeningnummer nodig hebt van iemand om hem of haar geld toe te kunnen sturen. Andersom geldt hetzelfde. Wil jij bitcoins ontvangen van iemand, dan heeft de zender enkel jouw public key nodig. 

Je voert de public key in. Wees hier zeer zorgvuldig mee want één foutje en je bitcoins zijn verloren. Hierna vul je in hoeveel je wilt verzenden. Dit kan zo klein zijn als je wilt, bitcoins zijn namelijk tot 8 nullen achter de komma te verdelen. De kleinste hoeveelheid bitcoin is dus 0.00000001. Dit noemen we een Satoshi, of sat, vernoemd naar de mysterieuze schepper. 

Na de public key en het aantal bitcoins of sats te hebben ingevoerd druk je op verzenden. Je betaald een kleine fee voor je transactie. Dit is jouw betaling om het Bitcoin netwerk te kunnen gebruiken. 

En that’s it, een heuse bitcoin transactie. Simpel voor de gebruiker, maar wat wij hier interessant vinden is wat er achter de schermen gebeurt om deze transactie mogelijk te maken, 

De Bitcoin blockchain 

Een transactie wordt met het hele netwerk gedeeld in de vorm van data. Als jij op verzenden klikt komt de informatie van jouw transactie bij de miners terecht. 

Miners zijn de gebruikers van Bitcoin die het systeem veilig houden en transacties verwerken. Miners begonnen als mensen met computers met onwijs veel rekenkracht, maar ondertussen zijn dit hele organisaties met warenhuizen vol met rekenkracht geworden. 

bitcoin mining warehouse

De miners ontvangen transacties van alle gebruikers in de zogeheten mempool. Vervolgens controleren zij of iedere transactie correct is en bundelen deze transacties samen in een datablok. Zo’n data blok is 1 MB groot en daar passen tussen de 2.000 en 4.000 transacties in. 

De volgende stap is om dit blok aan de ketting van alle voorgaande blokken met transacties toe te voegen. Deze ketting van blokken is de Bitcoin Blockchain. Dit is dus een grootboek of een openbaar register van de gehele transactiegeschiedenis van alle bitcoins. Het allereerste blok met Satoshi’s boodschap zal dus altijd onderdeel blijven van de blockchain. 

Hoe ontstaan nieuwe bitcoins? 

Voor het toevoegen van een blok aan de Bitcoin blockchain krijgen miners een beloning in de vorm van nieuwe Bitcoins. Op het moment ligt deze beloning op 6,25 bitcoins. Dit was echter niet altijd zo. Toen Bitcoin pas net was verschenen kregen miners 50 bitcoins. Nakamoto heeft het systeem zo geschreven dat deze beloning iedere 4 jaar, of iedere 210.000 blokken, gehalveerd wordt totdat er 21 miljoen bitcoins in omloop zijn. 

bitcoin inflatie grafiek

Hierdoor wordt Bitcoin steeds schaarser en dwingt het systeem de miners steeds efficiënter te worden. De beloning gaat immers door de helft, waardoor de kosten ook gedrukt moeten worden. 

Naast de beloning per blok ontvangen miners ook de transactiekosten van alle transacties in een blok wat tot een behoorlijk bedrag kan oplopen. Op het moment kost het gemiddeld $6.000 aan elektriciteit en rekenkracht om 1 bitcoin te krijgen. Met een prijs die een stuk hoger ligt dan de kosten is dit nog steeds zeer lucratief. Iedere miner wil natuurlijk wel de blok beloning plus de transactie fees, en dus is er een zeer ingenieus systeem in Bitcoin ingebouwd om te bepalen welke miner dit mag ontvangen. 

Proof of Work 

Wereldwijd zijn er duizenden miners met miljoenen rekenmachines in competitie om een nieuw blok met transacties aan de Bitcoin blockchain toe te voegen. In principe doen de eigenaren van de rekenkracht niet zoveel, het rekenwerk wordt door hun apparatuur gedaan. Als de prijs flink daalt trekken sommige miners de stekker eruit om zo hoge kosten te voorkomen. Zodra er een nieuw blok is toegevoegd begint de hele competitie opnieuw. Iedere miner werkt tegelijk aan hetzelfde blok. 

Klik hier om precies te zien op welk blok de Bitcoin blockchain nu zit. 

Er kan maar één blok door één miner toegevoegd worden. Om te bepalen wie een blok mag toevoegen wordt het zogeheten Proof of Work gebruikt. Dit is een systeem uitgevonden door Satoshi om te bepalen welke miner een blok mag toevoegen. Bitcoin is immers decentraal, en dus is het moeilijk om ervoor te zorgen dat iedereen het met elkaar eens is, ofwel consensus wordt bereikt. Een systeem die dit mogelijk maakt noemen we een consensus algoritme

Het Bitcoin netwerk gebruikt Proof of Work als het consensus algoritme. De naam zegt het eigenlijk al, je moet bewijs leveren dat je hebt gewerkt. In het geval van Bitcoin is dit bewijs het oplossen van een zeer complexe cryptografische som. Deze som wordt gegenereerd door het SHA256 algoritme, wat een cryptografische methode is die een reeks getallen en nummers door middel van een sleutel naar een andere reeks getallen en nummers omzet. Het is aan de miners om het origineel te achterhalen, wat de som is die ze constant proberen op te lossen. 

De miner die deze als eerste oplost, wint de wedstrijd en mag een nieuw blok toevoegen aan de Bitcoin blockchain. Hiervoor krijgt de winnende miner een beloning, op het moment 6,5 bitcoin (momenteel zo’n €100.000), plus de fees die bij alle transacties in dat blok toegevoegd zijn (2,000 – 4,000 transacties x de gemiddelde fee op dat moment). Deze fees worden gerekend in sats (kleinste bitcoin vorm) en zijn gemiddeld tussen de €0,50 en €5 waard. Goede inkomsten dus. 

Echter kost het ontzettend veel rekenkracht en elektriciteit om deze cryptografische som op te lossen. Dit is dan ook waar de kosten, het “werk”, van de miners vandaan komt. Zij investeren  enorm veel geld in de meest geavanceerde rekenapparatuur opdat ze de eerste zijn die de som kan oplossen. Ook slurpt deze apparatuur elektriciteit. Over het algemeen worden hier ASICs (Application Specific Integrated Circuits) voor gebruikt, wat hardware is dat speciaal is gemaakt voor Bitcoin mining. 

bitcoin asic miner

De oplossing voor de cryptografische puzzel is extreem moeilijk te vinden. Iedere miner die hem oplost heeft hiermee dus bewijs dat er veel rekenwerk is geleverd. Het is echter zeer eenvoudig te achterhalen of de oplossing klopt. Zodra een miner de oplossing heeft gevonden wordt deze gedeeld met het netwerk. Accepteert het netwerk de oplossing, dan mag deze miner een blok aan de blockchain toevoegen. 

Aangezien dit een flinke hap nieuwe informatie kan zijn, kan je het onderstaande videofragment bekijken waar het mining concept wordt besproken.

Een dynamisch systeem 

Door de groeiende populariteit van Bitcoin zijn er steeds meer miners bijgekomen. Dit heeft veel meer rekenkracht naar het netwerk gebracht, waardoor de cryptografische som dus steeds makkelijker op te lossen zou moeten zijn. Het ingenieuze van Satoshi is dat hij het Bitcoin protocol zo heeft gemaakt dat het netwerk zich hieraan aanpast. Hoe meer rekenkracht, hoe moeilijker de puzzel wordt en vice versa. 

Satoshi wilde dat het gemiddeld 10 minuten duurt voordat er een nieuw blok toegevoegd kan worden. Dit om ervoor te zorgen dat het gehele, globale netwerk tijd heeft om de blockchain te verifiëren en mee te doen aan de competitie voor het toevoegen van een nieuw blok. Het maakt dus niet uit hoeveel rekenkracht er tegen Bitcoin wordt aangegooid, het systeem past zich zo aan dat het oplossen van de cryptografische som altijd gemiddeld 10 minuten duurt. 

De totale rekenkracht van Bitcoin wordt aangegeven met de hashrate. Deze bepaalt de difficulty rate, wat de moeilijkheid van de cryptografische puzzel bepaalt. 

de hash snelheid van bitcoin

De voordelen van het Bitcoin systeem 

Ik noemde Bitcoin eerder een van de belangrijkste uitvindingen in onze geschiedenis. Deze stelling is gewaagd, maar zeker te verdedigen. Geld en waarde staan centraal in ons leven. We leveren onze kostbare tijd in om geld te kunnen verdienen om zo in onze behoeftes te voorzien. 

Echter hebben we bijna altijd een instelling moeten vertrouwen als het op geld aankomt, en dit is in de geschiedenis eigenlijk altijd misgegaan. Het is makkelijk voor machthebbers om mensen met een andere mening van het betalingsnetwerk af te halen. Ook is de verleiding om steeds iets meer geld bij te drukken om zo iets meer uit te kunnen geven aan een recessie hier of een oorlog daar altijd te groot gebleken. Dit ontwaart geld langzaam, totdat dat ineens heel snel gaat. Bitcoin kan ons tegen geldontwaarding beschermen.

Lees hier alles over de oorzaken en gevolgen van geld bijdrukken, inflatie en de rol van Bitcoin in dit alles. 

Wat volgt zijn de voordelen van het Bitcoin systeem.

Decentraal 

Er is geen autoriteit in Bitcoin. Het hele systeem wordt gereguleerd door de software, waar mensen vrijwillig aan mee kunnen werken. En het is niet alleen decentraal vanwege de miners. De gebruikers, investeerders, infrastructuur zoals wallets en exchanges, en programmeurs zijn ook allemaal decentraal. Iedereen kan bijdragen, maar niemand kan het systeem naar zijn hand zetten of meer bitcoins bijdrukken. Dit decentrale netwerk is alleen maar groter aan het worden en dus steeds moeilijker te veranderen of te stoppen. 

Transparant 

Iedereen kan de Bitcoin blockchain en de Bitcoin software inzien. Hierdoor kan iedereen zien hoe het systeem precies werkt, wat voor transacties er plaatsvinden en hoeveel bitcoins er in omloop zijn en gaan zijn. Dit is in sterk contrast met ons huidige monetaire systeem, waar we al decennia geen idee hebben hoeveel valuta er daadwerkelijk in omloop is en waar geld heen gaat. Ook maakt dit het hele systeem zeer controleerbaar. 

Aanpasbaar 

Omdat Bitcoin software is, kan het ook geüpgraded worden, wat sinds dag 1 al gaande is. Een upgrade, een zogenoemde Bitcoin Improvement Protocol (BIP), moet echter door het decentrale netwerk geaccepteerd worden. Ben je het er niet mee eens? Dan gebruik je het niet meer of maak je je eigen versie van Bitcoin. 

Omdat alles transparant is zijn ook de voorstellen om Bitcoin te verbeteren door anderen in te zien. BIP’s worden dan ook door duizenden mensen nagekeken en verbeterd voordat ze ook maar een kans maken ingevoerd te worden. Er zijn inmiddels duizenden andere cryptocurrencies, allemaal met hun eigen technologische snufjes. Bitcoin kan deze allemaal integreren mocht het netwerk dat willen. 

Schaars

Dit netwerk houdt het Bitcoin betalingssysteem draaiende en beschermt Bitcoin’s waardevolste eigenschap, schaarste. Schaarste is veel waard omdat het relatief geen waarde verliest. Als iets echt schaars is behoudt het zijn waarde, hoeveel tijd er ook verstrijkt. 

Veel middelen op aarde zijn schaars, denk aan land, expertise of fossiele brandstoffen, maar geen enkel middel is zo zeldzaam als Bitcoin. Zelfs goud, een middel wat we al duizenden jaren gebruiken als geld vanwege de schaarste van het edelmetaal, is minder schaars dan Bitcoin. 

Lees hier onze uitgebreide vergelijking tussen Bitcoin en goud 

In tegenstelling tot goud, weet iedereen precies hoeveel bitcoins er in de omloop zijn, wat de uitgifte is en dat er geen nieuwe bitcoins op de markt kunnen verschijnen buiten het protocol om. Fiat valuta zoals de euro of de dollar zijn allesbehalve schaars, die kunnen immers oneindig nieuw bijgemaakt worden. Dit maakt Bitcoin de beste manier om de waarde die jij in je leven voor anderen creëert in op te slaan.

Bitcoin inflatie grafiek

Toegankelijk en censuur bestendig 

Bitcoin is volledig digitaal en heeft geen nationaliteit. Dit maakt het toegankelijk voor iedereen met toegang tot het internet, waar dan ook ter wereld. Alles wat je nodig hebt is een Bitcoin wallet, enkel een public en private key dus, en je kunt bitcoins ontvangen, direct in je bezit hebben en rondsturen. 

Transacties kunnen door geen enkele partij tegengehouden of ongedaan gemaakt worden. Ook is een bitcoin waar dan ook ter wereld precies hetzelfde, zonder dat de echtheid geverifieerd hoeft te worden, dat doet het systeem voor je. En je hebt ook geen identiteitsbewijs nodig voor het aanmaken van een Bitcoin wallet

Dit lijkt in ons kikkerlandje geen noodzaak, maar in landen met falende munteenheden is dit iets wat een familie van hongersnood kan redden. Ook is het een manier voor individuen en organisaties die een tegengewicht aan macht geven om zich te kunnen financiëren. Wikileaks wordt bijvoorbeeld al jaren enkel in leven gehouden door bitcoin donaties. Ook zien we dat in landen met zeer hoge tot hyperinflatie, zoals Venezuela, Argentinië en Nigeria, Bitcoin steeds gangbaarder wordt. Overheden blokkeren in deze landen toegang tot andere valuta om zo te voorkomen dat hun eigen munt, die zij ontwaard hebben, niet verkocht wordt. 

Kritiek op Bitcoin 

Niet iedereen is even enthousiast over Bitcoin en het is ook altijd goed voor de aandacht om iets dat populair is aan te vallen. Wat volgt is een overzicht van de bezwaren tegen Bitcoin

Schaalbaarheid 

Een Bitcoin blok wordt gemiddeld eens per 10 minuten toegevoegd aan de blockchain en heeft een maximumcapaciteit van 1MB. Dit limiteert het altijd transacties dat het netwerk kan verwerken. Bitcoin kan op het moment gemiddeld 7 transacties per seconde verwerken. Ter vergelijking, VISA verwerkt zo’n 1.700 transacties per seconde en heeft de capaciteit om dit nog flink te vergroten. Hoe meer bitcoin transacties er verricht worden, hoe hoger de transactiekosten worden. Er is maar beperkte ruimte voor transacties en miners zullen altijd eerst de transacties met de hoogste fees verwerken. De schaalbaarheid van het Bitcoin protocol zelf is dus gelimiteerd. 

Er zijn meerdere pogingen geweest om de capaciteit van een Bitcoin blok uit te breiden naar bijvoorbeeld 5MB. Echter was het overgrote deel van het netwerk het hier niet mee eens omdat dit de blockchain ontoegankelijk zou maken voor veel gebruikers. Er komt namelijk ook veel meer data bij, wat het moeilijk maakt voor mensen om de hele blockchain in te kunnen zien. 

Het lijkt erop dat het Bitcoin protocol zelf niet snel gaat opschalen. Hiervoor zal het andere applicaties moeten gebruiken die de Bitcoin blockchain niet belasten. Dit gebeurt al op grote schaal. Bijvoorbeeld op exchanges, waar worden duizenden bitcoins per dag verhandelt. Echter komt geen een van deze transacties op de Bitcoin blockchain terecht maar worden ze allemaal bijgehouden in de database van de exchange. Alleen de transacties van en naar de exchange komen bij de miners terecht. 

Technologische oplossingen zoals het Lightning Network en Blockstack proberen de gelimiteerde schaalbaarheid van Bitcoin met dezelfde logica op te lossen. Vanwege de complexiteit van de Bitcoin software en de grootte en verschillende prioriteiten van het netwerk duurt dit lang. Toch zijn er inmiddels veelbelovende ontwikkelingen

Energieverbruik 

Het Bitcoin netwerk gebruikt veel energie. Miners van over de hele wereld hebben 24/7 hun rekenapparatuur aan staan in de hoop een nieuw blok aan de Bitcoin blockchain toe te mogen voegen. Wat begon als simpele apparatuur in iemands zolderkamer, is vervangen door hele warenhuizen met ASICs. Inmiddels staat het energieverbruik van alle Bitcoin miners gelijk aan wat 7 kerncentrales of 22 miljoen zonnepanelen kunnen opwekken. 

Naast de meer economische en filosofische discussie dat een schaarse valuta tot veel minder consumptie (wat veel middelen en energie kost) leidt dan een munteenheid die alleen maar minder waard wordt (je denkt wel drie keer na voordat je je Bitcoin uitgeeft aan iets wat je eigenlijk niet nodig hebt), is Bitcoin de beste motivatie ooit gebleken voor het vinden van goedkope, schone energie. 

Omdat er zoveel competitie is voor het toevoegen van nieuwe blocks en ontvangen van de bitcoin beloning, is het ook duur geworden om hieraan mee te doen. Hierom doen miners er alles aan om hun stroomkosten zo laag mogelijk te houden. Dit zijn voornamelijk natuurlijke bronnen en vormen van stroom die anders verloren zouden gaan. We produceren ontzettend veel energie in de wereld, maar vinden het nog steeds lastig om dit te bewaren en te transporteren

Banken, datacenters, kerstverlichting en goud uit de grond halen, kosten allemaal veel energie. De keuze is aan ons waar we de stroom die we opwekken voor gebruiken. Nu kunnen we deze energie gebruiken om de eerlijkste vorm van geld veilig te houden. 

51% attack

In theorie is het mogelijk om transacties terug te draaien. Hiervoor heeft een enkele partij meer dan 50% van alle rekenkracht van het netwerk nodig. Zodra een partij dit heeft, kan deze transacties van vorige blokken in theorie terugdraaien. Echter wordt dit per blok moeilijker aangezien iedere berekening voor ieder blok opnieuw gedaan moet worden. 

Ook is er geen enkele partij die toegang heeft tot zoveel rekenkracht. De rekenkracht van het netwerk is meer dan 80 miljoen PetaFLOPS, wat neer komt op meer dan 850.000 supercomputers. Ook is de mining competitie zeer intens en komt er alleen maar meer rekenkracht bij het netwerk, waardoor een 51% attack alleen maar theoretisch zal blijven. 

Forks

Een fork is een kopie van de Bitcoin blockchain met aanpassingen. Aangezien Bitcoin open source is kan iedereen kan een fork initiëren en dit is in de afgelopen jaren dan ook vaak gebeurt (Bcash, BSV, Bitcoin Gold, Bitcoin diamond). 

Echter zijn deze kopieën op zichzelf niets waard. Het is het netwerk dat waarde heeft. De vorm van Bitcoin waar de meeste miners en gebruikers voor kiezen is de meest waardevolle vorm. We zien ook dat de afgelopen Bitcoin forks maar een fractie van de originele Bitcoin waard zijn. 

Illegale transacties

Een vaak gegeven argument tegen Bitcoin is dat het veel door criminelen wordt gebruikt. Het is echter al meerdere malen bewezen dat de Amerikaanse dollar vele malen meer wordt gebruikt voor illegale doeleinden. In de tijden van de Silk Road was Bitcoin inderdaad populair, maar zelfs daar zijn met terugwerkende kracht criminelen opgepakt omdat ze Bitcoin hadden gebruikt. 

Alle bitcoin transacties zijn namelijk terug te vinden. Zodra een bitcoin met een illegale activiteit wordt geassocieerd kan die op een zwarte lijst terecht komen en dus niet meer te gebruiken zijn in het gereguleerde systeem. Dit betekent dat Bitcoin dus vele malen transparanter is dan cash. Technologie is neutraal, het zijn de doeleinden van mensen die het gebruiken die illegaal kunnen zijn.

Hacking en scams 

De Bitcoin blockchain is nog nooit gehackt. Exchanges, organisaties en personen zijn echter heel vaak gehackt. Hierdoor hebben veel mensen het idee dat Bitcoin onveilig is. De Bitcoin blockchain is de veiligste digitale infrastructuur die er bestaat, maar het overgrote deel van internetgebruikers, zelfs bedrijven, hebben geen idee hoe ze zichzelf moeten beschermen in cyberspace. Zo zijn exchanges voor duizenden bitcoins bestolen en ook veel mensen op allerlei manieren, bijvoorbeeld via e-mail, simswapping, phishing en social media campagnes, bitcoin afhandig gemaakt. 

Zorg altijd dat jouw private key veilig is, dat je niet op een “too good to be true” deal instapt en dat je zoveel mogelijk bitcoins direct in eigen bezit hebt. Lees hier hoe je dit het beste doet. 

De waarde van Bitcoin; van de zwarte markt naar Wall Street 

De opkomst van een nieuwe munteenheid

Bitcoin ging officieel live toen het eerste blok door Satoshi Nakamoto werd gemined. Hiervoor kreeg hij 50 bitcoins als beloning, die op dat moment nog niets waard waren. Een paar weken later was de eerste Bitcoin transactie een feit, toen Nakamoto 10 bitcoins naar de programmeur en cryptograaf Hal Finney stuurde

Gestaag begon de digitale munt vorm te krijgen. Op 22 mei 2010 werd het eerste product met bitcoins gekocht, de beroemde Bitcoin Pizza Day. Op deze dag betaalde Laszlo Hanyecz 10.000 bitcoins voor 2 pizza’s, meer dan €140 miljoen euro als je de huidige prijs neemt. 

In juli 2010 werd MT. Gox opgericht, de eerste Bitcoin exchange. Vroege enthousiastelingen konden op deze markt hun bitcoins verhandelen. Op deze manier kon er voor het eerst een prijs worden ontdekt. Deze schommelde dat jaar tussen de €0,10 en €0,35, de prijs die mensen bereid waren voor een bitcoin te betalen. 

bitcoin prijs historie

Bitcoin vindt zijn eerste use case 

In 2011 begon de bitcoin markt echt op stoom te komen. Gebruikers van het dark web, een obscure, ongereguleerde versie van het internet, zagen veel waarde in een munteenheid die anoniem en zonder een tussenpartij gebruikt kon worden. 

Bitcoin werd omarmd door gebruikers van Silk Road, een destijds populaire online zwarte markt waarop alles, maar dan ook echt alles, verhandeld kon worden. Dit was zowel een enorme positieve als negatieve ontwikkeling voor Bitcoin. Aan de ene kant was het een ideale manier om de kracht en bruikbaarheid van de technologie te bewijzen, aan de andere kant was het een zeer negatieve PR-campagne waar de valuta nog steeds mee geassocieerd wordt. 
Het succesvolle gebruik van Bitcoin leidde tot de eerste Bitcoin bubbel. Op 8 juni 2011 bereikte bitcoin een prijs van $31,50, om vervolgens weer naar ongeveer $2,50 te zakken. Deze volatiliteit is nog steeds een kenmerk van de eerste cryptocurrency. 

eerste bitcoin bubbel

Bitcoin chaos 

Coinbase werd in 2012 opgericht en rapporteerde in februari 2013 dat er voor meer dan $1 miljoen aan bitcoin verkocht was. Later in 2013 vond de Amerikaanse FBI de oprichter van Silk Road, Ross Ulbricht. Naast zijn vrijheid werd er ook 26.000 bitcoin in beslag genomen, door Ulbricht onder druk zijn private keys afhandig te maken. Ook ging de marktplaats offline. Later, in 2015, werden deze bitcoin verkocht via een veiling. Niet de beste timing van de VS… 

“Slechte publiciteit bestaat niet”. Dat bleek weer eens in deze periode. Er was veel media aandacht voor de Silk Road zaak en Bitcoin werd vaak, en voor het eerst op grote schaal, geïntroduceerd. Ondanks deze negatieve associatie was dit voor de early adopters onder ons reden genoeg om een kijkje in de Bitcoin wereld te nemen. 

De duidelijke toename in interesse vertaalde zich in een exponentieel stijgende bitcoin prijs. Die steeg namelijk binnen 5 maanden, van juli tot november, van $70 naar bijna $1.000. 

bitcoin prijs chaos

Echter was niet alles wel in Bitcoinland. Alhoewel er al andere exchanges zoals Coinbase op de markt waren, werden meer dan 70% van alle bitcoins via Mt. Gox verhandelt met zo’n 150.000 bitcoins per dag die van eigenaars wisselden. Gedurende het jaar kwamen al verschillende signalen boven water dat het bedrijf niet helemaal zuiver handelde. 

In november 2013 meldden gebruikers dat ze problemen hadden met zowel dollars als bitcoins van de exchange te halen. Paniek sloeg toe en in februari 2014 werd duidelijk dat er iets flink mis was. Het was niet meer mogelijk om bitcoins van de exchange te halen en in totaal gingen er 544.000 (3% van de totale voorraad) bitcoins verloren in de nu beruchte Mt. Gox hack. 

Up ands downs

Duizenden enthousiastelingen verloren hun bitcoins en hun vertrouwen. De hack leidde tot een 2 jaar durende bearmarket waarin de prijs na een enorme daling (ongeveer 90%) enigszins stabiliseerde. Op de achtergrond werd echter veel werk verzet en dat begon in 2016 zijn vruchten af te werpen. Deze positieve wisselwerking, stijgende prijzen, nieuwe ontwikkelingen enzovoort, mondde uit in de crypto mania van eind 2017, waarin bitcoin de onwaarschijnlijke prijs van $20.000 kort aantikte. 

bitcoin bubbel 2017

Het bleek achteraf wederom een bubbel te zijn, maar eentje die onomkeerbaar veel aandacht aan de digitale munt had gegeven. Miljoenen mensen over de hele wereld hadden van Bitcoin gehoord door de enorme media aandacht die het had gekregen en er was een hele industrie om Bitcoin heen ontstaan; de cryptocurrency en blockchain industrie. 

Ook begonnen steeds meer mensen met een professionele reputatie Bitcoin serieuzer te nemen. Ondanks de barre cryptowinter die na de mania van 2017 volgde, werd er meer dan ooit aan de Bitcoin technologie en infrastructuur gewerkt. Honderden wallets en exchanges, professionele financiële Bitcoin producten en innovatieve applicaties kwamen in deze periode online. Zelfs centrale bankiers en overheden kunnen sinds 2017 niet meer om Bitcoin heen. En zoals uit de geschiedenis van Bitcoin en zijn bubbels blijkt, is dat de eerste cryptocurrency er altijd sterker en waardevoller uitkomt. 

Bitcoin in de jaren 20; de beste vorm van geld voor de toekomst 

Het eerste decennium van Bitcoin is een feit en het is gebleken dat het een enorme dynamische, explosieve periode was. De cryptovaluta begint een huisnaam te worden en ook snappen we steeds beter wat we er precies mee kunnen en waarom het zo waardevol is. Waar de eerste 10 jaar een ontdekkingsfase was, lijken de komende 10 jaar een fase te worden waarin Bitcoin een force to be reckoned with gaat worden. 

De Bitcoin blockchain is gemaakt voor één ding, een betrouwbare, digitale vorm van geld, en is hier extreem goed in. Zo goed zelfs dat het iedere andere vorm van geld ver achter zich laat. Of het nou om fiat munteenheden gaat, zoals de euro, de dollar of de yen die onbeperkt bijgemaakt kunnen worden, of het antieke goud wat totaal niet mobiel of digitaal is, Bitcoin is simpelweg een betere vorm van geld. Het is het schaarste middel uit onze geschiedenis, open voor iedereen, decentraal en cryptografisch beveiligd, aanpasbaar en onstopbaar. 

koop bitcoin meme

Verschillende groepen vinden Bitcoin om verschillende redenen waardevol: Cypherpunks, omdat het pure software is die de excessieve macht en surveillance van overheden tegengaat, libertarians, omdat het de macht van overheden indamt en een geldsysteem met vrije marktwerking mogelijk maakt, gelukszoekers, omdat het ze rijk kan maken, families in regio’s met instabiele munteenheden, omdat het ze kan beschermen tegen de klauwen van (hyper)inflatie, en de kritische burger, omdat het een vreedzaam protest is tegen de hebzucht, kortzichtigheid en corruptie van overheden en de financiële sector. 

De grote jongens van de wereld beginnen ook langzaam over te stappen. Een voor een stappen Wall Street veteranen over, beursgenoteerde bedrijven zoals Microstrategy en Square hebben een deel van hun schatkist in bitcoin omgezet, de eerste overheden hebben stappen gezet om Bitcoin een onderdeel van hun economie te maken. Ook heeft PayPal geconcludeerd dat het niet meer om Bitcoin heen kan en biedt het sinds kort Bitcoin services aan hun 300 miljoen+ gebruikers aan. 

Dit is goed voor bitcoin, maar mist het doel. De architectuur van het Bitcoin protocol is met een rede toegankelijk en decentraal, iedereen moet mee kunnen doen aan de monetaire evolutie. Geld is als de lucht om ons heen, we gebruiken het iedere dag maar snappen er weinig van. Voordat Bitcoin echt een success kan worden genoemd, moeten veel meer mensen snappen waarom de cryptocurrency waarde heeft. 

Schaarste is objectief, niet te manipuleren en daarom de beste manier om de waarde die je in je leven opbouwt op te slaan. Dit is een lastig concept, en het kan jaren duren voordat mensen de implicaties van Bitcoin en de technologie erachter echt snappen. Maar uiteindelijk kiezen mensen met hun portemonnee en zal het de komende 10 jaar blijken of die keuze op Bitcoin valt. We leven in een digitale wereld en daar hoort een puur digitale munteenheid bij. Bitcoin lijkt onvermijdelijk. 

Veelgestelde vragen

🤔 Wat is Bitcoin?

Bitcoin is de eerste werkende vorm van volledig digitaal geld. In tegenstelling tot de munteenheden die wij dagelijks gebruiken heeft Bitcoin geen banken nodig. Het hele systeem draait op een globaal netwerk van computers en gebruikers.
Bitcoin bestaat uit twee onderdelen, de digitale munt bitcoin, die met een kleine letter wordt aangegeven, en het Bitcoin protocol, wat het onderliggende betalingssysteem is en met een hoofdletter wordt geschreven.

🧩 Welke problemen lost Bitcoin op?

De twee problemen die voorheen onoplosbaar leken, waren dat van digitale schaarste en centralisatie.

Digitale schaarste betekent dat een digitaal bestand niet gekopieerd kan worden. In cyberspace is dit ongelofelijk moeilijk aangezien digitale bestanden ontzettend gemakkelijk te kopiëren zijn, denk maar aan de schattige foto’s van de kat van je buurman. Dat is dodelijk voor een vorm van geld. Als het eenvoudig nagemaakt kan worden, kan niemand het geld en de waarde ervan vertrouwen. Je wilt er immers zeker van zijn dat geld maar één keer uitgegeven kan worden.

Voordat Bitcoin en blockchain ten tonele verschenen, kon dit probleem alleen worden opgelost door een tussenpartij. Bedrijven zoals PayPal en traditionele banken zorgen ervoor dat wanneer iemand geld van A naar B stuurt, dit bedrag ook van de rekening van A wordt afgehaald en op de rekening van B terecht komt.

🤯 Hoe ontstaan nieuwe bitcoins?

Voor het toevoegen van een blok aan de Bitcoin blockchain krijgen miners een beloning in de vorm van nieuwe Bitcoins. Op het moment ligt deze beloning op 6,25 bitcoins. Dit was echter niet altijd zo. Toen Bitcoin pas net was verschenen kregen miners 50 bitcoins. Satoshi Nakamoto heeft het systeem zo geschreven dat deze beloning iedere 4 jaar, of iedere 210.000 blokken, gehalveerd wordt totdat er 21 miljoen bitcoins in omloop zijn.

🦺 Is Bitcoin veilig?

Bitcoin wordt veilig gehouden door de groeiende groep miners die worden gestimuleerd om het bitcoin protocol te volgen en te verifiëren. Het Bitcoin netwerk is nog nooit gehacked en wordt steeds veiliger. Zonder inmenging van een tussenpartij, zoals bij een bank, ben je als bitcoin bezitter zelf eindverantwoordelijk voor de veiligheid van je bitcoins. Wees dus verstandig met de opslag van je bitcoins.

₿ Wat is een Bitcoin adres?

Als bezitter van een Bitcoin wallet, beschik je over twee adressen. De ‘public key’ valt te vergelijken met je bankrekeningnummer. Dit adres staat openbaar en kan je delen voor bitcoin transacties. De ‘private key’ is je persoonlijke toegangscode of wachtwoord en behoor je zoals de naam het verklapt zo privé mogelijk te houden.

🔑 Wat is een public key?

Een public key is een string van 26 tot 34 letters en cijfers. Deze sleutel kan je vergelijken met je bankrekening. Als je bitcoins naar een wallet wilt versturen vanaf een exchange, doe je dit door het adres van de public key te kopiëren en als ontvangstadres in te voeren. Dit adres is publiek beschikbaar en kan je zonder veiligheidsproblemen delen met anderen.

🔑 Wat is een private key?

Een private key verleent toegang en eigendom tot een bitcoin wallet. Je kan een private key vergelijken met de pincode van je bankrekening. Terwijl de public key en de bijbehorende transacties openbaar op de Bitcoin blockchain staan, kan je enkel met je private key toegang krijgen tot je wallet. Zorg dus dat je deze private key voor jezelf houd!

☊ Wat is een Bitcoin node?

Een full node is een server binnen het Bitcoin netwerk dat het blockchain netwerk valideert. Door transactie data en de blockchain door te scannen gaat een full node na of de gegevens in overeenstemming zijn met het blockchain protocol. Zo’n node biedt een extra beveiligingspunt aan het bitcoin netwerk. Anders dan extra beveiliging, krijgt de node eigenaar hiervoor geen beloning zoals bij bitcoin miners wel het geval is.

👛 Wat is een Bitcoin wallet?

Een Bitcoin wallet is een programma die je gebruikt voor het beheren van jouw bitcoins. Dit kan zowel op je smartphone, je laptop als op een gespecialiseerde USB stick, een hardware wallet. Deze wallet bestaat uit twee zogeheten adressen: een public en een private key.

🤑 Waar kan ik bitcoins kopen?

Bitcoins kan je op veel verschillende plekken kopen. Zo kan je gebruik maken van een van de vele exchanges waar je bitcoins koopt met iDeal, Bancontact of je creditcard. Je kan sinds kort ook bitcoins kopen via PayPal. Echter staat dit bedrijf niet toe om de bitcoins naar je eigen wallet te sturen. Als je bitcoins koopt hoef je niet hele bitcoins aan te schaffen, maar kan je ook een fractie kopen. Bitcoins zijn zelfs deelbaar tot 1/100.000.000.

🕵️ Wie is Satoshi Nakamoto?

Het is niet bekend wie Satoshi Nakamoto is. Het is een pseudoniem voor de bedenker(s) en oprichter(s) van Bitcoin. Er is veel gespeculeerd over wie het is, maar 12 jaar na dato is het nog steeds onbekend. Experts geven aan dat de legende Satoshi Nakamoto Bitcoin zowel extra kracht bijzet als ook extra decentraal tintje geeft.

💪 – Wat is Proof of Work?

Het Bitcoin netwerk gebruikt Proof of Work als het consensus algoritme. De naam zegt het eigenlijk al, je moet bewijs leveren dat je hebt gewerkt. In het geval van Bitcoin is dit bewijs het oplossen van een zeer complexe cryptografische som. Deze som wordt gegenereerd door het SHA256 algoritme, wat een cryptografische methode is die een reeks getallen en nummers door middel van een sleutel naar een andere reeks getallen en nummers omzet. Het is aan de miners om het origineel te achterhalen, wat de som is die ze constant proberen op te lossen. 

Koop Bitcoin