Alles wat je moet weten over de Bitcoin halvering

Wat gebeurt er als de vraag naar iets gelijk blijft of zelfs omhoog gaat maar het aanbod naar beneden gaat?

In tijden dat er onbeperkt geld lijkt te worden gecreëerd om een ergere economische catastrofe te voorkomen, is er één valuta die schaarser wordt; Bitcoin. Op 11 (of 12) mei wordt de uitgifte van de digitale munt voor de derde keer gehalveerd, een gebeurtenis die door de gemeenschap scherp in de gaten wordt gehouden aangezien er verwacht wordt dat het voor veel volatiliteit gaat zorgen. Maar wat is de halvering precies en wat kan het voor invloed hebben op de prijs van Bitcoin?

Wat is de Bitcoin halvering?

Bitcoin functioneert op de basis van een protocol. Dit protocol is een bundel van code die exact omschrijft wat de regels zijn voor het Bitcoin netwerk, bijvoorbeeld hoe je Bitcoin kunt minen, hoe deelnemers met elkaar communiceren en hoe en hoeveel Bitcoin er wordt uitgegeven. En dit laatste is hier essentieel, aangezien dat het totale aanbod van Bitcoin op de markt bepaalt. Hiermee was Bitcoin de eerste technologie ooit die digitale schaarste heeft weten te creëren, waar de waarde van de digitale munt dan ook vandaan komt.

In het protocol van Bitcoin, wat in principe een bundel van regels met code is dat precies vastlegt hoe Bitcoin werkt, staat vast dat er in totaal maximaal 21 miljoen Bitcoins kunnen zijn en over welke periode deze uitgegeven gaan worden. Satoshi Nakamoto, de oprichter(s) van Bitcoin heeft gekozen voor een maximum aantal bitcoins om zo digitale schaarste, vergelijkbaar met goud, te creëren en te voorkomen dat Bitcoin onbeperkt bij geprint kan worden, zoals met traditionele munteenheden gebeurt.

De groei totale aanbod aan bitcoins neemt geleidelijk af door de bitcoin halveringen

Niet al deze bitcoins zijn al uitgegeven, op het moment zijn er iets meer dan 18,3 miljoen in circulatie. De rest van de bitcoins zitten nog vast in het protocol, en worden uitgegeven aan de Bitcoin miners om ze te belonen voor het werk dat ze voor het netwerk uitvoeren. Dit betekent dat het Bitcoin protocol dus zijn eigen onderhoud kan betalen op deze manier. Op het moment van schrijven worden er 12,5 bitcoins per keer uitgegeven aan miners, maar deze beloning gaat binnenkort door de helft.

Waar komen nieuwe Bitcoins vandaan?

Nieuwe bitcoins worden uitgegeven door het protocol aan de miners. Zij krijgen deze bitcoins als beloning voor het toevoegen en samenvoegen van Bitcoin transacties van gebruikers die de digitale munt naar elkaar sturen. Een bundel van deze transacties worden samen in een block gevoegd en dit block wordt vervolgens aan de ketting van alle voorgaande Bitcoin blocks, dus alle transacties, toegevoegd. Deze ketting van blocks gevuld met transacties is de Bitcoin blockchain en de miners zijn verantwoordelijk voor het onderhouden van deze blockchain.

Miners kunnen niet zomaar een block toevoegen, maar zijn in stevige competitie met alle Bitcoin miners. Wie het eerste een zeer complex wiskundig probleem kan oplossen en wordt aangewezen door het Bitcoin algoritme mag een block toevoegen en krijgt de beloning. Miners is een verzamelnaam voor alle partijen in dit systeem, maar het komt er op neer dat de miners de ondernemers zijn die rekenkracht bezitten en dit gebruiken voor het toevoegen van blocks en het verdienen van bitcoins. Zij maken deze berekeningen niet zelf, maar gebruiken hier gespecialiseerde apparatuur voor zoals bijvoorbeeld de populaire Application Specific Integrated Circuits (ASIC) mining apparatuur.

Typische hedendaagse mining apparatuur ASIC, Application Specific Integrated Circuits

Op het moment van schrijven krijgt de winnende miner 12,5 Bitcoins voor het oplossen van het probleem en het toevoegen van een block. Dit is dus het inkomen van de miners. Daarbovenop komen nog de transactiekosten, de kleine fee die gebruikers betalen voor het verzenden van bitcoins. Miners krijgen de transactie fees van alle transacties die in het block zitten dat zij hebben toegevoegd, plus de 12,5 bitcoins voor het toevoegen van dit block. Dit is veel geld per block, 12,5 keer een prijs van zeg €7.500 levert miners een inkomen van zo’n €90.000 op. Echter is de kans dat een miner een block mag toevoegen zeer klein. Het is namelijk ongeveer gelijk aan de relatieve rekenkracht die de miner heeft ten opzichte van alle rekenkracht van het netwerk. Als een miner bijvoorbeeld zoveel apparatuur heeft dat die 1% van de totale rekenkracht van het Bitcoin netwerk levert, mag die miner gemiddeld per 100 blocks 1 block toevoegen en de 12,5 bitcoins aan beloning opstrijken. Echter gaat dit voor de derde keer in de geschiedenis gehalveerd worden op 11 (of 12) mei, en dus naar 6,25 Bitcoins als beloning per block.

Wat rekensommetjes

In het Bitcoin protocol staat dat ná iedere 210.000 nieuwe blocks die aan de Bitcoin blockchain zijn toegevoegd, de beloning per block gehalveerd wordt. Voor de eerste 210.000 blocks was de beloning 50 Bitcoins, na de eerste halvering 25, na de halvering van 9 juli 2016 was dit 12,5 en na de derde halvering na block 630.000 wordt dit dus 6,25. Dit betekend dat de jaarlijkse inflatie van bitcoins van ongeveer 3.5% naar 1.8% gaat, wat lager ligt dan dat van traditionele munteenheden en zelfs goud.

Grafiek van de bitcoin inflatie gedurende 32 jaar

De moeilijkheidsgraad van het probleem dat miners moeten oplossen wordt bepaalt door het totale aantal rekenkracht van alle miners bij elkaar, de zogeheten hashrate. Deze past zich constant aan zodat het altijd gemiddeld 10 minuten duurt voordat er een nieuw block toegevoegd kan worden.

Dit betekent dus dat er ongeveer iedere 10 minuten 12,5 nieuwe bitcoins in circulatie komen via de miners. Doordat dit altijd ongeveer 10 minuten is, weten we dat de halvering ongeveer iedere 4 jaar plaatsvindt:

210.000 blocks x 10 minuten = 2.100.000 minuten nodig per halvering

2.100.000 minuten / 60 = 35.000 uur / 24 = 1.458 dagen / 365 = 3,995 jaar

Hierdoor weten we dat ongeveer in 2140 de laatste Bitcoin ooit wordt uitgegeven. Hierna is de enkele bron van inkomsten voor de miners de transactie fees.

Hier kun je zien welk block nummer voor het laatst is toegevoegd.

Wat betekent de halvering voor de Bitcoin miners?

De miners zijn de ruggengraat van het Bitcoin netwerk omdat zij zorgen dat alle transacties geverifieerd worden en dat niemand de Bitcoin blockchain kan veranderen. Zij maken dus transacties mogelijk en houden het netwerk en iedereen zijn bitcoins veilig. Hiervoor maken de miners flink wat kosten, ze hebben namelijk rekenkracht nodig om voor ieder block het complexe wiskundige probleem op te lossen en kans te maken op de Bitcoin beloning.

De eerste investering is de gespecialiseerde apparatuur die nodig is om deze berekeningen te doen. Echter zijn de kosten van elektriciteit verantwoordelijk voor het overgrote deel van de kosten, naar schatting 95%. Naast elektriciteit kunnen er ook kosten zijn zoals huur en personeel, maar stroom is de sleutel. Dit betekent dat miners met toegang tot de goedkoopste elektriciteit de meest winstgevende zijn. Op het moment is elektriciteit in bijvoorbeeld China en India relatief heel goedkoop, en hier zitten dus ook veel winstgevende mining ondernemingen.

Elektriciteitsprijzen per land hebben invloed op de meest winstgevende landen voor bitcoin miners

Om winst te maken, moeten miners dus meer waarde ontvangen in de vorm van Bitcoin dan zij uitgeven. Dit betekent dat het aantal Bitcoins dat beloond wordt en de prijs per Bitcoin ontzettend belangrijk is voor de miners. Aangezien de block reward nu gehalveerd gaat worden terwijl de prijs nog aan het herstellen is van de coronacrash, houdt dit in dat veel miners niet meer winstgevend zijn.

Wat hier heel belangrijk is om te snappen is dat miners dus constant Bitcoins op de markt aan het verkopen zijn om hun kosten te dekken. Aangezien elektriciteit nog niet in Bitcoins kan worden afgerekend, moeten miners dit voor traditionele munteenheden verkopen, wat voor een constante verkoop toevoer op de Bitcoin markt zorgt. De Bitcoin markt moet dus constant genoeg kopers hebben om de verkopen van miners op te vangen, zo niet, dan gaat de prijs naar beneden.

Minder of meer efficiëntie

De halvering is slecht nieuws voor miners met hoge elektriciteitskosten, de inefficiënte miners, die hun potentiële inkomen gehalveerd zien worden. Iedere halvering maakt de mining-industrie competitiever en filtert de inefficiënte miners uit de markt, wat ook dit keer gaat gebeuren. Dit betekent dat de miners met de hoogste elektriciteitskosten hun apparatuur binnenkort uit gaan zetten. Dit heeft interessante gevolgen.

Ten eerste wordt het totaal aan Bitcoins dat uitgedeeld wordt aan miners nu over minder miners verspreid, wat betekent dat de actieve, efficiënte miners meer Bitcoins gaan verdienen. Deze miners waren al winstgevend en konden Bitcoin sparen na hun kosten te dekken, maar nu kunnen ze nog meer Bitcoin sparen in plaats van ze te verkopen zoals de inefficiënte miners deden. Hogere kosten betekenen immers dat er meer Bitcoin verkocht moeten worden om financieel te kunnen overleven.

Er komt dus minder verkoopdruk op de markt omdat miners efficiënter zijn, nog minder aangezien het totaal aantal Bitcoins wat na de halvering uitgedeeld wordt al de helft is. En aan de andere kant wordt het nog winstgevender voor efficiënte miners om hun apparatuur te laten rekenen.

Klik hier voor een zeer gedetailleerd overzicht van hoe de economie van de Bitcoin mining markt werkt.

Wat kunnen we verwachten?

Historisch gezien is een Bitcoin halvering ontzettend goed gebleken voor de prijs van de digitale valuta. Alhoewel er de eerste weken weinig actie was, begon de prijs stevig te klimmen in de maanden na de halvering. Echter zijn er op het moment hele andere factoren in het spel, dus is het moeilijk te voorzien of we iets soortgelijks gaan zien.

Wel weten we een paar dingen zeker. Er zullen voor de helft minder Bitcoins op de markt verschijnen om verkocht te worden en er is dus de helft minder geld van kopers nodig om de prijs stabiel te houden. Daarbovenop komt dat de meest inefficiënte miners, die over het algemeen de meeste Bitcoins verkopen om hun kosten te dekken, uit de markt zullen verdwijnen, wat ook tot minder aanbod aan Bitcoins op de markt leidt.

Kijkend naar de simpele, doch enorm krachtige economische formule van vraag en aanbod zou je zeggen dat de halvering zeer goed nieuws is voor Bitcoin investeerders op de lange termijn. Het blijven onzekere tijden met veel globale factoren die een grotere invloed kunnen hebben op de prijs. Echter, schaarste is waardevol in deze tijden en Bitcoin wordt zeer binnenkort nog schaarser.